ΠΡΟΣ ΕΛΛΗΝΑΡΑΔΕΣ (χωρίς την άδεια του Δημήτρη) ΚΑΙ ΟΙ ΑΣΠΟΝΔΟΙ ΦΙΛΟΙ ΜΑΣ

Human history can be viewed as a slowly dawning awareness that we are members
of a larger group. Initially our loyalties were to ourselves and our immediate family, next, to bands of wandering hunter-gatherers, then to tribes, small settlements, city-states, nations. We have broadened the circle of those we love. We have now organized what are modestly described as superpowers, which include groups of people from divergent ethnic and cultural backgrounds working in some sense together - surely a humanizing and character-building experience. If we are to survive, our loyalties must be broadened further, to include the whole human community, the entire planet Earth. Many of those who run the nations will find this idea unpleasant. They will fear the loss of power. We will hear much about treason and disloyalty. Rich nation-states will have to share their wealth with poor ones. But the choice, as H. G. Wells once said in a different context, is clearly the universe or nothing.
Carl Sagan – Cosmos (1980)

Η ιστορία της ανθρωπότητας μπορεί να θεωρηθεί ως μια αργή αναγνώριση του γεγονότος ότι είμαστε μέλη ενός μεγαλύτερου συνόλου. Αρχικά, η πίστη μας αφοσιωνόταν στους εαυτούς μας και στον στενό οικογενειακό μας κύκλο, ακολούθως σε ομάδες περιπλανώμενων κυνηγών-θεριστών, μετά σε φυλές, μικρούς οικισμούς, πόλεις-κράτη, έθνη. Έχουμε διευρύνει τον κύκλο εκείνων που αγαπούμε. Έχουμε τώρα οργανωθεί σε αυτό που μετριοπαθώς ονομάζουμε υπερδυνάμεις, οι οποίες περιλαμβάνουν ομάδες κόσμου από διαφορετικά εθνικά και πολιτιστικά υπόβαθρα που δουλεύουν κατά κάποιο τρόπο μαζί – σίγουρα μια απόπειρα εξανθρωπισμού και οικοδόμησης χαρακτήρων. Αν θα επιβιώσει η ανθρωπότητα, η πίστη μας θα πρέπει να διευρυνθεί ώστε να συμπεριλάβει όλη την ανθρωπότητα, ολόκληρο τον πλανήτη Γή. Πολλοί ηγέτες κρατών θα έβρισκαν μια τέτοια προοπτική δυσάρεστη. Θα φοβόντουσαν την απώλεια της ισχύος. Θα ακουστούν πολλά για απιστία και προδοσία. Τα πλούσια έθνη-κράτη θα πρέπει να μοιραστούν τα πλούτη τους με τα φτωχά. Αλλά η επιλογή είναι ο κόσμος ή τίποτε , όπως είπε κάποτε ο H. G. Wells σε διαφορετικές περιστάσεις.
Carl Sagan – Cosmos (1980). (Θεωρώ πολλά από τα λεγόμενα του Carl Sagan στο βιβλίο Cosmos, ως προφητικά. Το βιβλίο αυτό γράφτηκε πολύ πριν την κατάρρευση του κομμουνισμού.)

Αφορμή για να γράψω το κείμενο που ακολουθεί, μου έδωσαν οι διαμαρτυρίες που άκουα για το γεγονός ότι το κρατικό Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου θα μετέδιδε τηλεοπτικά απ'ευθείας το γάμο του πρίγκηπα Γουίλλιαμ, τη στιγμή που η βασίλισσα της Αγγλίας επέτρεψε την εκτέλεση ενός δεκαεφτάχρονου ήρωα της ΕΟΚΑ, του Ευαγόρα Παλληκαρίδη, με την άρνησή της να εγκρίνει μετατροπή της θανατικής καταδίκης σε ισόβια δεσμά.
Πρώτα απ'όλα πρέπει να πω ότι είμαι εθνικόφρονας, με συμμετοχή της οικογένειας μου στον αγώνα της ΕΟΚΑ. Έζησα τις επισκέψεις στα κρατητήρια στην Πύλα και την Κοκκινοτριμιθιά. Έζησα το δράμα της γειτόνισσας μας Ροδούς Πατάτσου, μητέρας του ήρωα Ιάκωβου Πατάτσου, που μου μένει ανεξίτηλο στη μνήμη.
Η 'σύλληψη' μου έγινε λίγο πριν την περίοδο του ενωτικού δημοψηφίσματος και έτσι εγώ δεν ψήφισα, υπερηφανεύομαι όμως ότι η υπογραφή του πατέρα μου βρίσκεται στην πρώτη-πρώτη σελίδα, με πρώτη την υπογραφή του εμπνευστή του δημοψηφίσματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου του Β’.

Η δική μου προσωπική συμμετοχή στους εθνικούς αγώνες, περιορίζεται στην εκσκαφή στις 23 Ιουλίου του 1974, μαζί με πολλούς άλλους εφέδρους, χαρακωμάτων για να έχουν καταφύγιο οι δημόσιοι υπάλληλοι όταν θα επαναλειτουργούσε η κυβερνητική υπηρεσία και στην ταφή την επόμενη μέρα 16 στρατιωτών στο κοιμητήριο Λακατάμιας, μαζί με ένα μόνο φίλο μου, αριστερό μάλιστα, αφού όλοι οι άλλοι ‘αγωνιστές’ που είχαν επιλεγεί, τόχαν σκάσει καθ’οδόν προς το νοσοκομείο.

Στο προκείμενο τώρα. Είμαστε Έλληνες Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Η θρησκεία μας διδάσκει τη συγχώρεση. Δυστυχώς όμως, ακόμα και ο νυν Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, στις σημερινές ειδήσεις, από συνέντευξη του στον ΣΚΑΪ Αθηνών, κηρύσσει τη διατήρηση του μίσους.

Το καλοκαίρι του 1940, μετά τη πτώση της Γαλλίας, στο ξεκίνημα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Γερμανική Αεροπορία βομβάρδιζε ανηλεώς τόσο το Λονδίνο, το αστικό, εμπορικό και οικονομικό κέντρο της Μεγάλης Βρετανίας, όσο και πολλές άλλες πόλεις και λιμάνια. Μια πόλη που πλήγηκε πολλές φορές ήταν το Κόβεντρυ, μια κατεξοχήν βιομηχανική πόλη, με αποκορύφωμα τους βομβαρδισμούς της νύκτας της 14ης Νοεμβρίου, 1940. Πεντακόσια δεκαπέντε (ναι 515) βομβαρδιστικά μόλις βράδυασε επικέντρωσαν τα πυρά τους στα εργοστάσια και το κέντρο της πόλης. Στη διάρκεια των βομβαρδισμών ρίχτηκαν πάνω από πεντακόσιοι τόννοι εκρηκτικών και κυρίως εμπρηστικών βομβών. Οι πιο πυκνοί βομβαρδισμοί ήταν γύρω στα μεσάνυκτα και συνεχίστηκαν με μεγάλη σφοδρότητα μέχρι το πρωΐ της επομένης. Συνολικά έπαθαν ζημιές περίπου 60.000 κτίρια στο κέντρο της πόλης. Ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της πόλης, ο καθεδρικός ναός του Αγίου Μιχαήλ, καταστράφηκε από πολλά κτυπήματα και τις συνεχείς φωτιές.
Επισκέφτηκα την πόλη, όπου έμενε ο γιός μου, μεταπτυχιακός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Warwick, για πρώτη φορά τον Ιούλιο του 2010. Έχω εκατοντάδες φωτογραφίες και ταινίες από εκείνο το ταξίδι. Είχαμε ενοικιάσει αυτοκίνητο και παρακολουθήσαμε το Βρετανικό Grand Prix Formula 1 στο Silverstone, πήγαμε στο Όξφορντ, το Μπέρμινχαμ, το Στράντφορντ και ένα σωρό άλλους τόπους. Η φωτογραφία που αξιολογώ ως σημαντικότερη είναι αυτή που παραθέτω εδώ και είναι από το εσωτερικό του καταστρεμένου καθεδρικού του Κόβεντρυ.

Είναι ένα σχέδιο του πώς ήταν ο ναός με το ακόλουθο κείμενο (μεταξύ άλλων):

Το 1940 αυτό το κτίριο, μαζί με το μεγαλύτερο μέρος της πόλης, είχε καταστραφεί από εμπρηστικές βόμβες. Αποφασισμένοι να εφαρμόσουμε το Χριστιανικό μήνυμα της συγχώρεσης, και πηγαίνοντας αντίθετα με τα αισθήματα του περισσότερου πληθυσμού, οι ενορίτες του καθεδρικού ναού, πήραμε τα απαραίτητα μέτρα το 1945 για να ακολουθήσουμε τη βιβλική επιταγή να αγαπήσουμε τους εχθρούς μας και να γίνουμε φίλοι με εκείνους με τους οποίους είχαμε πόλεμο. Έχουν οικοδομηθεί στερεές και μόνιμες σχέσεις, οι οποίες συμβολίστηκαν από το κτίσιμο του νέου καθεδρικού ναού, ο οποίος ολοκληρώθηκε το 1962. Οι φιλίες και η ιστορία συνεχίζουν να αποτελούν πηγήν έμπνευσης και παράδειγμα σε χιλιάδες κοινότητες που εξέρχονται από τις δικές τους καταστάσεις συγκρούσεων.
Τρία μεσαιωνικά καρφιά (ήλοι) που ανευρέθηκαν στα ερείπια του κατεστραμμένου ναού, συγκολλήθηκαν μαζί σε ένα «Σταυρό των Ήλων». Αμέσως μετά τη λήξη του πολέμου, στάληκαν σταυροί στις πόλεις της Δρέσδης, του Κιέλου και του Βερολίνου, των οποίων οι πληθυσμοί είχαν επίσης υποφέρει και στις οποίες μεγάλοι ναοί είχαν καταστραφεί.
Μέχρι τη δεκαετία του 1970, ένα σταυρό είχαν λάβει πολλές από τις περιοχές μεγάλων παγκοσμίων συγκρούσεων και έτσι εγκαθιδρύθηκε η Κοινότητα του Σταυρού των Ήλων. Σήμερα, η κοινότητα του Σταυρού των Ήλων περιλαμβάνει εκκλησίες, εθελοντικούς και κοινοτικούς ομίλους καθώς και οργανώσεις οικοδόμησης της ειρήνης και της συμφιλίωσης. Όλοι συμμετέχουν στην κοινή δέσμευση της εντολής του Χριστού για να αγαπούμε τους εχθρούς μας, αντιμετωπίζοντας κοινοτικές διαιρέσεις, τις προσωπικές, κοινωνικές και οικονομικές πληγές βίαιων συγκρούσεων και την αλλοτρίωση που προκαλείται από θρησκευτικές, εθνοτικές και εθνικές διαφορές.

Ο ΦΙΛΟΣ ΜΟΥ O BILL

Γνωρίζω τον William Gates από το 1982 πού αγόρασα το πρώτο μου κομπιούτερ. Μετά από τόσες ταλαιπωρίες που μου πρόσφερε, έχω το θάρρος να τον αποκαλώ Bill. Είναι δύο μήνες τώρα πού με ταλαιπωρεί ο φίλος μου ο Bill. Ισχυριζόταν ότι υπάρχει Critical Update για τα Windows 7 του υπολογιστή μου, συγκεκριμένα το Service Pack 1, αλλά παρά τις καθημερινές μου προσπάθειες ήταν αδύνατο να το εγκαταστήσω.

Στη διαδρομή μάλιστα έσβησα κατά λάθος και δύο άρθρα πού σχεδόν είχα τελειώσει. Ευτυχώς με τη βοήθεια των εθελοντών της Microsoft, βρήκα τη λύση στο LINK πού ακολουθεί:

http://answers.microsoft.com/en-us/windows/forum/windows_7-windows_update/how-do-i-get-w7sp1-installed-onto-my-pc-error/88227571-2661-e011-8dfc-68b599b31bf5?page=1&tm=1303581532553#footer

Ελπίζω να βοηθήσει κάποιους να αποφύγουν τα βάσανα πού πέρασα εγώ.

ΦΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΝΑΪΒ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

"Ο πρόεδρος έφα", κατά το "Πυθαγόρας έφα" το οποίο για όσους πιθανό να υστερούν στη γνώση της γλώσσας μας, έτσι που την καταντήσαμε, σημαίνει "το είπε ο Πυθαγόρας άρα είναι σωστό".

 Έλα όμως που ο πρόεδρος την πάτησε. Μας είπε για υπουργό της προ-προηγούμενης κυβέρνησης που γράφτηκε στο γραφείο εξευρέσεως εργασίας και πήρε επίδομα ως άνεργος, συμπληρώνοντας ότι αν ήταν ο ίδιος πρόεδρος, θα τον απέλυε.

Αντίφαση πρώτη: Μα για να γραφτεί άνεργος είτε τον απέλυσαν είτε έληξε η θητεία του προέδρου που τον διόρισε. Μη ξεχνάτε ότι η υπουργοποίηση κάποιου εξυπακούει παραίτηση από την εργασία του και αν μεν είναι ιδιώτης μπορεί να επιστρέψει σε αυτή όταν αποδεσμευτεί από την θέση του υπουργού (αν τον θέλουν οι προηγούμενοι εργοδότες του), αν όμως είναι δημόσιος υπάλληλος δεν μπορεί να διεκδικήσει τη θέση που κατείχε πριν την υπουργοποίηση. Υπήρξα μαθητής του αείμνηστου Φρίξου Πετρίδη, ο οποίος θυσίασε τη θέση του Γυμνασιάρχη για να υπηρετήσει (στην κυριολεξία) τη χώρα του από τη θέση του Υπουργού Παιδείας και όταν αντικαταστάθηκε, επέστρεψε ώς απλός καθηγητής (αν θυμούμαι καλά πέρασε κάποιος χρόνος μέχρι να κενωθεί  θέση). Αν στο μεσοδιάστημα γράφτηκε ως άνεργος δεν το ξέρω, αλλά θα ήταν 'νομότυπο' να το κάνει. Ο νυν πρέδρος πάντως θα τον έπαυε (δεν ξέρω από τι).

Αντίφαση δεύτερη: Όταν ρωτήθηκε για τα εμφυτεύματα για τα οποία όλος ο κόσμος το'χει τούμπανο, αυτός με το πιο ναϊβ ύφος απάντησε ότι ο ίδιος δεν θα έκανε κάτι τέτοιο. Μα το πρόβλημα δεν είναι αν θα το έκανε ο πρόεδρος ή όχι. Το πρόβλημα είναι ότι αυτός που το έκανε, με τον τρόπο που το έκανε, παραμένει στη θέση του.

ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΕΥΧΗ ή ΚΑΤΑΡΑ

Κάθε μέρα διαβάζω τις διεθνείς ειδήσεις από την ιστοσελίδα του BBC. Πάντα υπάρχουν άρθρα και απόψεις που αξίζει τον κόπο να γίνουν ευρύτερα γνωστά, για τούτο, πολλές φορές χρησιμοποιώ την επιλογή διάδοσης ενός κειμένου μέσω email, facebook, twitter κλπ.

Την Παρασκευή 26 Μαρτίου διάβασα ένα άρθρο του καθηγητή Wade Allison του Πανεπιστημίου του Όξφορτ που με εντυπωσίασε σε τέτοιο βαθμό που αποφάσισα να το μεταφράσω για να γίνει ευρύτερα γνωστό και στην Κύπρο. Ελπίζω ότι δεν παραβαίνω κανένα νόμο προστασίας πνευματικής ιδιοκτησίας δημοσιεύοντας το άρθρο σε μετάφραση μου στα Ελληνικά και αυτούσιο το πρωτότυπο.

Άποψη: Δεν πρέπει να φοβούμαστε τη ραδιενέργεια

Του Wade Allison του Πανεπιστημίου του Όξφορτ

Μετάφραση Άδωνι Αγαπίου

Περισσότερα από δέκα χιλιάδες άτομα έχασαν τη ζωή τους στο τσουνάμι που έπληξε την Ιαπωνία και οι επιζήσαντες υποφέρουν από το κρύο και την πείνα. Εν τούτοις τα μέσα ενημέρωσης επικεντρώνονται στην πυρηνική ακτινοβολία από την οποία κανένας δεν έχει πεθάνει μέχρι τώρα και μάλλον δεν πρόκειται να πεθάνει.

Πράγματι η πυρηνική ακτινοβολία σε πολύ ψηλά επίπεδα είναι επικίνδυνη, αλλά προκαλείται δυσανάλογη ανησυχία. Η πυρηνική τεχνολογία θεραπεύει καθημερινά αναρίθμητες καρκινοπάθειες και μια δόση θεραπευτικής ακτινοβολίας στο νοσοκομείο δεν διαφέρει από μια δόση ακτινοβολίας από το περιβάλλον.

Μα ερωτά κάποιος, ξεχνάς την περίπτωση του Three Mile Island (σ.τ.μ: η χειρότερη περίπτωση πυρηνικού ατυχήματος στις ΗΠΑ που έγινε το 1979); Η απάντηση είναι ότι δεν υπήρξαν καθόλου απώλειες.

Και το Τσέρνομπιλ; Η τελευταία αναφορά των Ηνωμένων Εθνών (http://www.unscear.org/docs/reports/2008/Advance_copy_Annex_D_Chernobyl_Report.pdf) που δημοσιεύτηκε στις 28 Φεβρουαρίου, επιβεβαιώνει τον γνωσθέντα απολογισμό - 28 θάνατοι μεταξύ του προσωπικού άμεσης επέμβασης, συν 15 θανάσιμες περιπτώσεις παιδικού καρκίνου του θυρεοειδούς οι οποίες θα μπορούσαν να αποφευχθούν αν χορηγούνταν χάπια ιωδίου όπως γίνεται τώρα στην Ιαπωνία. Σε κάθε περίπτωση, οι αριθμοί θανάτων είναι ελάχιστοι, συγκρινόμενοι με τους 3800 θανάτους στο Μποπάλ της Ινδίας το 1984 μετά τη διαρροή χημικών από το εργοστάσιο παρασιτοκτόνων της Union Carbide.

Τί γίνεται όμως με τη ραδιενέργεια που ελευθερώθηκε στη Φουκουσίμα; Πώς συγκρίνεται με εκείνη του Τσέρνομπιλ; Ας δούμε τις μετρήσεις ραδιενεργών σωματιδίων. Η ψηλότερη μέτρηση για οποιαδήποτε Ιαπωνική περιφέρεια (σ.τ.μ. πριν τη συγγραφή του άρθρου) ήταν στις 19:00 της 22ας Μαρτίου 12kBq/m² (του ραδιενεργού ραδιοϊσοτόπου του καισίου, καίσιο-137).

Ο χάρτης του Τσέρνομπιλ στην αναφορά των Ηνωμένων Εθνών, δείχνει σκίαση περιοχών ανάλογα με τις μετρήσεις ραδιενέργειας, έως και 3700kBq/m², ενώ περιοχές με λιγότερο απο 37kBq/m² δεν σκιάζονται καθόλου. Χοντρικά δηλαδή, εξυπακούεται ότι τα ραδιενεργά κατάλοιπα στη Φουκουσίμα είναι κάτω από 1% εκείνων του Τσέρνομπιλ.

Το άλλο σημαντικό ραδιοϊσότοπο στα κατάλοιπα είναι το ιώδιο, το οποίο μπορεί να προκαλέσει παιδικό καρκίνο του θυρεοειδούς. Αυτό παράγεται μόνο όταν ο αντιδραστήρας λειτουργεί και αποσυντίθεται γρήγορα όταν σταματήσει ο αντιδραστήρας, με χρόνο ημιζωής 8 ημερών (σ.τ.μ. δηλαδή σε οκτώ ημέρες παραμένει η μισή αρχική ποσότητα ραδιενεργών καταλοίπων). Οι χρησιμοποιημένες ράβδοι καυσίμου που είναι αποθηκευμένες στη Φουκουσίμα, παρότι είναι ραδιενεργές δεν περιέχουν ιώδιο.

Στο Τσέρνομπιλ όμως όλα τα αποθέματα ιωδίου και καισίου ελευθερώθηκαν στην αρχική έκρηξη, ώστε στη Φουκουσίμα οποιαδήποτε απελευθέρωση ιωδίου θα είναι πολύ κάτω από το 1% εκείνης του Τσέρνομπιλ, με την οποιαδήποτε επίδραση να ελαττώνεται ακόμα περισσότερο από τα χάπια ιωδίου (σ.τ.μ. δικός μου ο τονισμός).

Δυστυχώς, η αντίδραση των αρχών είναι η παροχή υπερπροστατευτικών οδηγιών και αυτό απλώς διογκώνει τις ανησυχίες του κοινού.

Υπερ-αντίδραση
Στην 16η επέτειο του Τσέρνομπιλ, οι Σουηδικές αρχές για τη ραδιενέργεια, σε άρθρο στην καθημερινή εφημερίδα της Στοκχόλμης Dagens Nyheter, παραδέχτηκαν ότι υπερ-αντιδρώντας έθεσαν τα όρια ασφαλείας πολυ χαμηλά, καταδικάζοντας σε καταστροφή το 78% όλου του κρέατος ελαφιού χωρίς λόγο και έναντι μεγάλου κόστους.

Δυστυχώς, η Ιαπωνία φαίνεται να επαναλαμβάνει το ίδιο λάθος. Στις 23 Μαρτίου συμβούλευαν ότι τα παιδιά δεν πρέπει να πίνουν νερό της βρύσης στο Τόκυο, όπου την προηγουμένη μετρήθηκε (ραδι)ενέργεια 200Bq/litre. Για να γίνει αντιληπτό, η φυσική ραδιενέργεια σε κάθε ανθρώπινο σώμα είναι 50Bq/litre και τα 200Bq/litre δεν θα κάνουν κακό.

Στην περίοδο του ψυχρού πολέμου, ο περισσότερος κόσμος οδηγήθηκε να πιστεύει ότι η πυρηνική ακτινοβολία συνιστούσε ένα σημαντικά εξαιρετικό κίνδυνο που αντιλαμβάνονταν μόνο μερικές διάνοιες που εργάζανταν σε μυστικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις.

Για αντιμετώπιση των φίλιων πυρών τέτοιας πυρηνικής προπαγάνδας, εφαρμόστηκαν πιο σκληροί κανονισμοί για να διατηρηθεί η οποιαδήποτε επαφή με ακτινοβολία όσο το δυνατό πιο χαμηλή  (As Low As Reasonably Achievable - ALARA).

Αυτή η προσπάθεια καθησυχασμού αποτελεί σήμερα τη βάση των διεθνών κανονισμών ασφαλείας για την ακτινοβολία, που προτείνουν μέγιστο όριο για το κοινό 1mSv το χρόνο πάνω από τα φυσικά επίπεδα.

Αυτός ο πολύ χαμηλός αριθμός δεν είναι επίπεδο κινδύνου, μάλλον μια μικρή προσθήκη στα επίπεδα που συναντούνται στη φύση. Ένας Βρετανός εκτίθεται κατά μέσο όρο σε 2,7mSv το χρόνο. Στο βιβλίο μου "Ακτινοβολία και Λογική" θέτω με επιχειρήματα ως ένα αξιόπιστο επίπεδο ασφαλείας βασισμένο στη σύγχρονη επιστήμη τα 100mSv το μήνα με ολικό όριο ζωής τα 5000mSv, όχι το 1mSv.


Αλλαγή νοοτροπίας
Ο κόσμος ανησυχεί για την ακτινοβολία επειδή δεν είναι αισθητή. Η φύση όμως έχει τη λύση αφού στα τελευταία χρόνια έχει διαπιστωθεί ότι ζώντα κύτταρα αντικαθιστούνται και επουλώνουνται με διάφορους τρόπους για να ανανήψουν από μια δόση ακτινοβολίας. Αυτοί οι έξυπνοι μηχανισμοί ξεκινούν μέσα σε λίγες ώρες και σπάνια αποτυγχάνουν, εκτός αν υπερφορτωθούν, όπως στο Τσέρνομπιλ όπου τα περισσότεροι μέλη του προσωπικού άμεσης επέμβασης που δέχτηκαν δόσεις πάνω από 4000mSv σε λίγες ώρες, πέθαναν εντός μερικών εβδομάδων. Ασθενείς όμως που ακολουθούν ακτινοθεραπευτική αγωγή συνήθως λαμβάνουν μια δόση πάνω από 20000mSv σε ζωτικά υγιή ιστό που περιβάλλει τον υπό θεραπεία όγκο. Ο ιστός επιβιώνει επειδή η θεραπεία κατανέμεται σε πολλές μέρες, δίνοντας έτσι χρόνο στα υγιή κύτταρα να επουλώνουνται ή να αντικαθιστούνται. Με αυτό τον τρόπο ασθενείς απολαμβάνουν επιπλέον χρόνια αποδοτικής ζωής, παρόλο που πολλά ζωτικά όργανα έχουν δεχτεί πάνω από 20000 χρόνων δόσεις του διεθνώς συνιστόμενου ετήσιου ορίου του 1mSv, άρα το όριο αυτό είναι παράλογο.

Για την αλλαγή της στάσης μας προς την ακτινοβολία απαιτείται επαναστατική αλλαγή νοοτροπίας, αρχίζοντας από την εκπαίδευση και την επιμόρφωση του κοινού. Τότε θα πρέπει να καθοριστούν νέα πρότυπα ασφάλειας, βασισμένα όχι στο πως θα αποκλείσουμε την ακτινοβολία από τη ζωή μας, αλλά στο πόση ακτινοβολία μπορούμε να δεχτούμε χωρίς προβλήματα, λαμβάνοντας υπόψη τους άλλους κινδύνους που μας απειλούν , όπως οι κλιματικές αλλαγές και η απώλεια του ηλεκτρισμού. Ίσως να χρειάζεται μια νέα στρατηγική, ας πούμε όσο πιο ψηλά είναι σχετικά ασφαλές (As High As Relatively Safe - AHARS).

Οι σύγχρονοι αντιδραστήρες είναι καλύτερα σχεδιασμένοι από εκείνους της Φουκουσίμα, οι αυριανοί θα είναι ακόμα καλύτεροι αλλά δεν πρέπει να περιμένουμε. Τα ραδιενεργά απόβλητα είναι απειλή αλλά η ποσότητά τους είναι μικρή, ιδίως αν ανακυκλώνουνται. Πάντως δεν είναι το ανυπέρβλητο πρόβλημα που πολλοί υποθέτουν.

Πολλοί θα με ρωτούσαν αν θα δεχόμουν να θάβονται 100 μέτρα κάτω από το σπίτι μου. Η απάντηση είναι "Ναι, γιατί όχι". Και γενικότερα, θα πρέπει να σταματήσουμε να φοβούμαστε τη ραδιενέργεια.

Becquerels and Sieverts

• A becquerel (Bq), named after French physicist Henri Becquerel, is a measure of radioactivity
• A quantity of radioactive material has an activity of 1Bq if one nucleus decays per second - and 1kBq if 1,000 nuclei decay per second
• A sievert (Sv) is a measure of radiation absorbed by a person, named after Swedish medical physicist Rolf Sievert
• A milli-sievert (mSv) is a 1,000th of a Sievert

Viewpoint: We should stop running away from radiation

By Wade Allison University of Oxford

More than 10,000 people have died in the Japanese tsunami and the survivors are cold and hungry. But the media concentrate on nuclear radiation from which no-one has died - and is unlikely to.

Modern reactors are better designed than those at Fukushima - tomorrow's may be better still

Nuclear radiation at very high levels is dangerous, but the scale of concern that it evokes is misplaced. Nuclear technology cures countless cancer patients every day - and a radiation dose given for radiotherapy in hospital is no different in principle to a similar dose received in the environment.
What of Three Mile Island? There were no known deaths there.
And Chernobyl? The latest UN report published on 28 February confirms the known death toll - 28 fatalities among emergency workers, plus 15 fatal cases of child thyroid cancer - which would have been avoided if iodine tablets had been taken (as they have now in Japan). And in each case the numbers are minute compared with the 3,800 at Bhopal in 1984, who died as a result of a leak of chemicals from the Union Carbide pesticide plant.

So what of the radioactivity released at Fukushima? How does it compare with that at Chernobyl? Let's look at the measured count rates. The highest rate reported, at 1900 on 22 March, for any Japanese prefecture was 12 kBq per sq m (for the radioactive isotope of caesium, caesium-137).

A map of Chernobyl in the UN report shows regions shaded according to rate, up to 3,700 kBq per sq m - areas with less than 37 kBq per sq m are not shaded at all. In round terms, this suggests that the radioactive fallout at Fukushima is less than 1% of that at Chernobyl.
The other important radioisotope in fallout is iodine, which can cause child thyroid cancer.
This is only produced when the reactor is on and quickly decays once the reactor shuts down (it has a half life of eight days). The old fuel rods in storage at Fukushima, though radioactive, contain no iodine.
But at Chernobyl the full inventory of iodine and caesium was released in the initial explosion, so that at Fukushima any release of iodine should be much less than 1% of that at Chernobyl - with an effect reduced still further by iodine tablets.
Unfortunately, public authorities react by providing over-cautious guidance - and this simply escalates public concern.
Over-reaction On the 16th anniversary of Chernobyl, the Swedish radiation authorities, writing in the Stockholm daily Dagens Nyheter, admitted over-reacting by setting the safety level too low and condemning 78% of all reindeer meat unnecessarily, and at great cost.

Bottled water was handed out in Tokyo this week to mothers of young babies

Unfortunately, the Japanese seem to be repeating the mistake. On 23 March they advised that children should not drink tap water in Tokyo, where an activity of 200 Bq per litre had been measured the day before. Let's put this in perspective. The natural radioactivity in every human body is 50 Bq per litre - 200 Bq per litre is really not going to do much harm.
In the Cold War era most people were led to believe that nuclear radiation presents a quite exceptional danger understood only by "eggheads" working in secret military establishments.
To cope with the friendly fire of such nuclear propaganda on the home front, ever tighter radiation regulations were enacted in order to keep all contact with radiation As Low As Reasonably Achievable (ALARA), as the principle became known.
This attempt at reassurance is the basis of international radiation safety regulations today, which suggest an upper limit for the general public of 1 mSv per year above natural levels.
This very low figure is not a danger level, rather it's a small addition to the levels found in nature - a British person is exposed to 2.7 mSv per year, on average. My book Radiation and Reason argues that a responsible danger level based on current science would be 100 mSv per month, with a lifelong limit of 5,000 mSv, not 1 mSv per year.
New attitude People worry about radiation because they cannot feel it. However, nature has a solution - in recent years it has been found that living cells replace and mend themselves in various ways to recover from a dose of radiation.
These clever mechanisms kick in within hours and rarely fail, except when they are overloaded - as at Chernobyl, where most of the emergency workers who received a dose greater than 4,000 mSv over a few hours died within weeks.

However, patients receiving a course of radiotherapy usually get a dose of more than 20,000 mSv to vital healthy tissue close to the treated tumour. This tissue survives only because the treatment is spread over many days giving healthy cells time for repair or replacement.

In this way, many patients get to enjoy further rewarding years of life, even after many vital organs have received the equivalent of more than 20,000 years' dose at the above internationally recommended annual limit - which makes this limit unreasonable.
A sea-change is needed in our attitude to radiation, starting with education and public information.
Then fresh safety standards should be drawn up, based not on how radiation can be excluded from our lives, but on how much we can receive without harm - mindful of the other dangers that beset us, such as climate change and loss of electric power. Perhaps a new acronym is needed to guide radiation safety - how about As High As Relatively Safe (AHARS)?
Modern reactors are better designed than those at Fukushima - tomorrow's may be better still, but we should not wait. Radioactive waste is nasty but the quantity is small, especially if re-processed. Anyway, it is not the intractable problem that many suppose.
Some might ask whether I would accept it if it were buried 100 metres under my own house? My answer would be: "Yes, why not?" More generally, we should stop running away from radiation.

Wade Allison is a nuclear and medical physicist at the University of Oxford, the author of Radiation and Reason (2009) and Fundamental Physics for Probing and Imaging (2006).

ΤΑ ΑΕΡΟΠΛΑΝΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΡ ΚΑΙ ΤΟ ΦΙΛΕΤΟ ΣΤΟ ΧΙΛΤΟΝ

Σχολιάζεται σήμερα στα μέσα ενημέρωσης η αρχική απόφαση της κυβέρνησης να μη επιτρέψει την προσγείωση στη Λάρνακα δύο μαχητικών και ενός μεταγωγικού του Κατάρ, που είχαν προορισμό την Κρήτη για συμμετοχή εκ μέρους του Αραβικού Συνδέσμου στις επιχειρήσεις προστασίας των αμάχων στη Λιβύη. Η εφημερίδα Αλήθεια σχολιάζει την περίπτωση να ζητούσαν άδεια προσγείωσης στο Ακρωτήρι μετά την άρνησή μας και προσθέτει ότι έστω και με την παραχώρηση στο τέλος άδειας προσγείωσης, η τυχόν συνεργασία για το φιλέτο στο Χίλτον μάλλον ναυαγεί. Σκέφτηκε κανείς τι θα γινόταν αν μετά την άρνησή μας τα αεροπλάνα ζητούσαν άδεια προσγείωσης στην Τύμπου;

Από τα γεγονότα όπως εξελίχτηκαν παίρνω αφορμή για να σχολιάσω δύο θέματα:

1. Την ανακάλυψη από το ΡΙΚ και παρουσία του υποστράτηγου εν αποστρατεία Ανδρέα Πενταρά για δεύτερη φορά σε δύο μέρες για ανάλυση των γεγονότων. Δεν έχω καμία σχέση με τον κ. Πενταρά, ούτε καν τον γνωρίζω παρά μόνο μέσα από τα τακτικά άρθρα του στην Αλήθεια, που δείχνουν τόσο την στρατιωτική του κατάρτιση όσο και την ευρυμάθεια του και δεν μπορώ να μη διερωτώμαι πώς προτιμήθηκε η αποστρατεία αυτού για να προαχθεί ένας άλλος αξιωματικός γνωστός για την επιμέλεια του στη συντήρηση των κήπων των στρατοπέδων.

2. Αναφορικά με το φιλέτο παρά το Χίλτον, υποστηρίζω ότι θα πρέπει να παραχωρηθεί στη Σχολική Εφορία Λευκωσίας για ανέγερση νέων εγκαταστάσεων για στέγαση του Γυμνασίου Διανέλλου και Θεοδότου που σήμερα στεγάζεται στο παλιό Ορφανοτροφείο. Το 1996-7 ως πρόεδρος του Συνδέσμου Γονέων του Γυμνασίου με αντιπροσωπεία, είχαμε συνάντηση με τον Πρόεδρο και το Διευθυντή της Σχολικής Εφορίας για να συζητήσουμε το οξύ στεγαστικό πρόβλημα που αντιμετώπιζε το σχολείο. Αναγνωρίζοντας το πρόβλημα, ο τότε πρόεδρος, πατέρας Ανδρέας Παπαβασιλείου σήμερα, μας είπε ότι θα μπορούσαν να μας κτίσουν νέο Γυμνάσιο αν τους βρίσκαμε κατάλληλη έκταση γης, τονίζοντας ότι τα ιδιωτικά οικόπεδα είναι λίγα και πανάκριβα, ενώ δεν υπάρχει κρατική γη. Υπό μορφή αστείου του υπέδειξα ότι υπάρχει κρατική γη ακριβώς απέναντι από το Ορφανοτροφείο, εξηγώντας ότι ο χώρος στάθμευσης του Χίλτον είναι 'χαλίτικος'. Μετά την αρχική αμηχανία, ο διευθυντής της εφορίας μας εξήγησε ότι η γη εκείνη είναι 'δασική' και δεν επιτρέπεται ανάπτυξη της. Τότε δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι θα ήταν δυνατή η μετακίνηση των στρατοπέδων.

Παρεμπιπτόντως, τόσο ο χώρος στάθμευσης του Χίλτον όσο και ο χώρος όπου στεγάζεται σήμερα το Γυμνάσιο, θα πρέπει να δεντροφυτευτούν για να γίνουν δάση. Η Κύπρος έχει υποχρέωση βάσει της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2008/50/EC να φροντίζει για την ποιότητα του αέρα. Όπως καταργήθηκαν το θείο στο πετρέλαιο, πολλά χημικά σε υγρά οικιακής χρήσης, κατά τον ίδιο τρόπο έχουμε υποχρέωση να ελαττώσουμε το διοξείδιο του άνθρακα. Οι μόνες μηχανές που υπάρχουν για την ώρα είναι τα φυτά και όσο πιο μεγάλα τόσο το καλύτερο, άρα πρέπει να αυξηθεί ο πληθυσμός των δέντρων και τότε θα έχουμε δασικές εκτάσεις που θα έχουν και το όνομα και τη χάρη.

Η ΛΙΒΥΗ ΠΟΥ ΓΝΩΡΙΣΑ (ΚΑΙ Η ΛΙΒΥΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΣΑ)

Με αφορμή τα γεγονότα στη Λιβύη και επειδή φίλοι μού έχουν πει ότι άκουσαν στο ραδιόφωνο ότι ο Γκαντάφι σπούδασε στη Σχολή Ευελπίδων και άλλοι φίλοι ότι άκουσαν στο Mega Ελλάδος ένα παρουσιαστή να ζητά εναγωνίως από έστω και ένα συμφοιτητή του Γκαντάφι στη Σχολή να βγεί για να μιλήσουν, γράφω μερικά για τον άνθρωπο, τον οποίο είχα συναντήσει τυχαία και έκανα και χειραψία μαζί του και τη χώρα που κατάφερε να σφετεριστεί για 42 τώρα χρόνια.

Για πρώτη φορά επισκέφτηκα τη Λιβύη για λίγες μέρες, το Μάιο του 1975, ως εκπρόσωπος του τότε εργοδότη μου για να γνωρίσω τους μελλοντικούς Λίβυους συνεργάτες μας. Εργαζόμουν στην εταιρεία Τεκλίμα Λτδ, αντιπροσώπους του εμπορικού/βιομηχανικού τμήματος της Westinghouse Electric Corporation στην Κύπρο, μιας εταιρείας κολοσσού τότε στον τομέα της και η οποία για να βοηθήσει την προσφυγοποιηθείσα Κυπριακή εταιρεία-εργοδότη μου, υποχρέωσε κατά κάποιο τρόπο το Λίβυο αντιπρόσωπο του οικιακού τμήματος της που ήθελε να αντιπροσωπεύσει και το εμπορικό/βιομηχανικό τμήμα, να συνεργαστεί με την εταιρεία μας για να πάρει την τεχνογνωσία.

Κατεβαίνοντας από την σκάλα στην ουρά του αεροπλάνου που μας πήγε από την Αθήνα (όπου είχα πάει με Vickers Viscount από τη Λάρνακα) στη Βεγγάζη, ένα Boeing 727 με τρεις κινητήρες πίσω, νόμισα ότι είχαν ξεχάσει να σβήσουν τους κινητήρες και θα καιγόμαστε. Μετά συνειδητοποίησα ότι είχαμε προσγειωθεί σε περίοδο ανεμοθύελλας γκίπλι, ο νότιος άνεμος που φέρνει άμμο από την Σαχάρα μέχρι την Ευρώπη. Η επόμενη εμπειρία ήταν όταν έδωσα στον έλεγχο διαβατηρίων την κάρτα αποβίβασης συμπληρωμένη στα Αγγλικά και μου την επέστρεψαν για να τη συμπληρώσω στα Αραβικά. Ευτυχώς βρήκα εκεί ένα Ελλαδίτη της Αλεξάνδρειας που μου συμπλήρωσε τη φόρμα στα Αραβικά.

Σε εκείνη την επίσκεψη μου, είχα μείνει στο ξενοδοχείο Kasr el Gezira (Κάστρο του Νησιού) που ήταν το νέο όνομα που δόθηκε από την "επανάσταση" του Γκαντάφι στα πλαίσια της αραβοποίησης στο  περίφημο ξενοδοχείο Berenice, από τον εξώστη του οποίου που δέσποζε της Μεσογείου, εξήγγειλε για πρώτη φορά ο Μουσολίνι το δόγμα του για το Mare Nostrum (η δική μας θάλασσα). Το διαβατήριο μου κρατήθηκε στο ξενοδοχείο και θα δινόταν την επομένη στην εταιρεία που με είχε προσκαλέσει για να μου εκδώσουν άδεια εξόδου!

Την επομένη στις συναντήσεις μου με τους Λίβυους συνεργάτες, γνώρισα τον ιδιοκτήτη της επιχείρησης, ονόματι Hussain Mabruk Zeidan, ο οποίος είχε χρηματίσει υφυπουργός εσωτερικών της τελευταίας κυβέρνησης του βασιλιά Ίντρις, και είχε εμφανή σημάδια και ουλές, από βασανιστήρια όπως έμαθα αργότερα. Στο γραφείο της Βεγγάζης υπηρετούσαν ακόμα ένας Αθηναίος, ο Ζήσης Ψειράκης, εκδιωχθείς από την Αίγυπτο στους διωγμούς του Νάσσερ, ένας γερμανός, ο Rudi Stepnitz, Ναζί τραυματίας του Β' Παγκοσμίου πολέμου καταγόμενος από περιοχή που σήμερα ανήκει στην Πολωνία (ανατολικότερα δηλαδή από την τότε Ανατολική Γερμανία), αιχμάλωτος των Άγγλων στην Αίγυπτο μέχρι το 1956 που απελευθερώθηκε μετά που παντρεύτηκε την Αγγλίδα νοσοκόμο του, ένας γραματέας από το Μπάγκλαντες, ο Aftab Ali και μια υπάλληλος υποδοχής από την Παλαιστίνη, η Νάντια.

Τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας ήταν στην Τρίπολη και στις συζητήσεις που είχαμε συμφωνήσαμε ότι θα έχω έδρα τη Βεγγάζη αλλά θα επισκέπτομαι την Τρίπολη μια φορά τη βδομάδα, πηγαίνοντας με την πρωϊνή πτήση και επιστρέφοντας με τη βραδυνή. Γενικά συζητήσαμε όλα τα θέματα της συνεργασίας μας και τους ενημέρωσα ότι θα ήμουν έτοιμος να εγκατασταθώ στη Βεγγάζη γύρω στις αρχές του Αυγούστου, μετά που θα παρέδιδα το κτήριο του αεροδρομίου της RAF στο Ακρωτήρι, που ήταν τότε υπό ανέγερση.

Πηγαίνοντας στο αεροδρόμιο της Βεγγάζης για να φύγω, βρήκαμε ότι είχε ακυρωθεί η πτήση για την Αθήνα και απαίτησα να μου δώσουν την αμέσως επόμενη πτήση που θα έφευγε από Βεγγάζη προς οπουδήποτε και απο εκεί προς Αθήνα. Έτσι έφυγα από Βεγγάζη προς Ρώμη, από κει στην Αθήνα και από κει στη Λάρνακα.  Το σκεπτικό μου ήταν ότι ουδέποτε θα γυρνούσα στη Λιβύη, θεωρώντας ότι θα ήμουν αιχμάλωτος σε μια ξένη χώρα, όπου για να φύγεις χρειάζεσαι άδεια εξόδου. Για πρώτη φορά έβλεπα εμπορικούς αντιπρόσωπους, κυρίως Ελλαδίτες και Μαλτέζους, τόσο απελπισμένους γιατί το τελωνείο απαιτούσε εξωφρενικά ποσά για δείγματα που είχαν δηλώσει ότι εισήγαγαν αλλά δεν τα είχαν μαζί τους για επανεξαγωγή, προφανώς γιατί τα έδιναν σε υποψήφιους πελάτες για αξιολόγηση.

Παρόλες τις οδυνηρά άσχημες πρώτες εντυπώσεις, οι περιστάσεις, και η επιμονή των Λιβύων συνεργατών μας, το φέραν και στις 9 Αυγούστου του 1976, ημέρα Σάββατο, μετά που παρέδωσα το πρωί τις εγκαταστάσεις του νέου κτιρίου στο Ακρωτήρι, το απόγευμα πέταξα από Λάρνακα στη Βηρυτό, από Βηρυτό στο Κάιρο και από Κάιρο στη Βεγγάζη.

Και πάλι έμεινα αρχικά στο ξενοδοχείο Kasr el Gezira, για κανένα μήνα και μετά με μεταφέραν στο ξενοδοχείο El Anis που ήταν πιο κοντά στο γραφείο (και πιο φθηνό), μέχρι να μου βρούν σπίτι κοντά στο γραφείο. Στο δεύτερο ξενοδοχείο έμεινα για τουλάχιστον έξη μήνες και μετά μετακόμισα στο σπίτι που μου βρήκαν στο κέντρο της πόλης και πολύ κοντά στο γραφείο.

Το πρώτο ξενοδοχείο, το Kasr el Gezira, πρώην Berenice, ήταν ξακουστό πριν την έλευση του Γκαντάφι, για τα καζίνο του, τα καμπαρέ του και τις μουσικοχορευτικές του αίθουσες. Τα σαββατοκύριακα και τα τέλη κάθε μήνα μάζευε το αδειούχο προσωπικό που δούλευε στις πετρελαιοπηγές και ερχόταν με πολλά λεφτά να ξεδώσει. Δυστυχώς τίποτε πια δεν θύμιζε την πραγματικά σπουδαία αίγλη του ξενοδοχείου όπως μου την μετέφεραν οι παλιοί, και τα υπόγεια με τις εντυπωσιακές εγκαταστάσεις τους έμεναν κλειστά.

Με τον καιρό έμαθα αρκετά για τον Λίβυο συνεργάτη μας που όπως έγραψα ήδη ήταν υφυπουργός στην τελευταία κυβέρνηση του βασιλιά Ίντρις, που ανέτρεψε ο Γκαντάφι με την "επανάσταση" του της 1ης Σεπτεμβρίου του 1969. Ο Γκαντάφι ήταν υπαξιωματικός διαβιβάσεων και είχε σταλεί στην Αγγλία για εκπαίδευση στο νέο τηλεπικοινωνιακό υλικό του στρατού. Ένα βράδυ, όταν ο βασιλιάς απουσίαζε σε κρουαζιέρα στο Αιγαίο, ο Γκαντάφι με τους φίλους του νέκρωσαν τις τηλεπικοινωνίες του στρατού και κατέλαβαν την εξουσία αναίμακτα. Η επικράτηση του πραξικοπήματος προϋπόθετε τη σύλληψη πολλών από τα μέλη του προηγούμενου καθεστώτος και φυλάκιση τους στο κάστρο της Τρίπολης. Εκεί οι κρατούμενοι υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια. Ο H. M. Zeidan είχε σημάδια από κόψιμο των ρουθουνιών του με τανάλια, κομμένα μέρη των δακτύλων του και επιβίωσε των βασανιστηρίων χάρη στη Γερμανίδα σύζυγο του πρωτότοκου γιού του, που φρόντισε μέσω της Γερμανικής κυβέρνησης να μεταφερτεί στη Γερμανία για θεραπεία.

Ο Γκαντάφι ξέροντας τους περιορισμούς του, προήγαγε τον εαυτό του στο βαθμό του συνταγματάρχη, ενώ στη θέση του αρχηγού των ενόπλων δυνάμεων προήγαγε σε στρατηγό ένα λοχαγό φίλο του και συνεργάτη στο πραξικόπημα.

Επίσης, ελλείψει λαϊκής υποστήριξης, ιδίως στην περιοχή της Βεγγάζης, του Τομπρούκ και της Μπέιντα, που ο βασιλιάς Ίντρις είχε ανοικοδομήσει και σχεδίαζε να κάνει πρωτεύουσα της Λιβύης, ο Γκαντάφι άρχισε να προσφέρει πολύ δελεαστικά κίνητρα σε νέους που κατατάσσονταν στο στρατό. Και πάλι ελλείψει αυτόχθονων υποψηφίων, άρχισε να εισάγει νέους από μαύρες φυλές του Τσαντ και του Σουδάν, οι οποίοι δεν μιλούσαν καθόλου αραβικά, τους στρατολογούσε όμως και υποχρέωνε τους εμπόρους να τους προμηθεύουν με οτιδήποτε ζητούσαν, από πιατικά μέχρι αυτοκίνητο, χωρίς προκαταβολή και με εξόφληση σε μηνιαίες αποκοπές 5% από τους ψηλούς μισθούς που τους πρόσφερε. Τέτοιους νέους είχαμε υποχρεωθεί να εργοδοτήσουμε και στο γραφείο, αλλά αφού ήταν αδύνατο να εργαστούν σε οτιδήποτε λόγω αδυναμίας στη συνεννόηση, ανέλαβαν την καθαριότητα.

Στο γραφείο μας στη Βεγγάζη, πολλές φορές αργά το απόγευμα έρχονταν "για φιλοφρονητική επίσκεψη" οι παλιοί αρχηγοί του ναυτικού, της αεροπορίας και της αστυνομίας. Δεν θυμάμαι να ερχόταν ο αρχηγός του στρατού, οι αρχηγοί όμως του ναυτικού και της αεροπορίας ήξεραν άπταιστα ελληνικά αφού είχαν σπουδάσει στην Ελλάδα.

Το γεγονός ότι διέμενα είτε σε ξενοδοχεία αρχικά είτε σε δικό μου σπίτι αργότερα μου επέτρεπε καθημερινή επαφή με τον κόσμο ή τους επισκέπτες που επίσης έμεναν στα ξενοδοχεία που είχα μείνει και εγώ. Επίσης, το γραφείο μας ήταν σε κεντρική λεωφόρο της Βεγγάζης, δίπλα ακριβώς από το κτήριο της Αρχής Ταχυδρομείου και Τηλεπικοινωνιών (Post and Telecom). Έτσι ουδέποτε έζησα απομονωμένος από τη χώρα που με φιλοξενούσε, όπως συνέβαινε με τους υπόλοιπους Κυπρίους που ζούσαν και εργάζονταν σε κάμπους εργοταξίων και σπάνια ενδιαφέρονταν ή μάθαιναν τί γινόταν στον έξω κόσμο.

Είχα επίσης την ευκαιρία να ταξιδεύω είτε για δουλειά είτε για αναψυχή σε πολλά μέρη, που δύσκολα θα μπορούσα να κάμω υπό άλλες περιστάσεις. Ταξίδεψα στο Τομπρούκ, όπου υπάρχουν τεράστια νεκροταφεία-μνημεία από τις επικές μάχες του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Ταξίδεψα στην Κυρήνη, στην Μπέιντα, τη Μάρσα Μπρέκα. Στην περιοχή της Τρίπολης είχα επισκεφτεί την αρχαία Ρωμαϊκή πόλη Σαμπράθα με πολυ καλά διατηρημένα μνημεία.

Την άνοιξη του 1976, υπήρξαν για πολλοστή φορά σημαντικές φοιτητικές ταραχές με απαίτηση για ελευθερία και εκλογές. Για πρώτη φορά έβλεπα δημόσιες επιγραφές στα πλακάτ των φοιτητών στην Αγγλική. Ο Γκαντάφι βλέπετε είχε απαγορεύσει πλήρως τις εμπορικές ή οποιεσδήποτε επιγραφές με λατινικούς χαρακτήρες, ακόμα και στις πινακίδες οδών και χωριών. Τότε, μόλις είχα αγοράσει μια κινηματογραφική μηχανή λήψης με φιλμ, μια Bell & Howell Super 8 electric cine camera (ακόμη δεν υπήρχαν τα βίντεο). Μετά από λίγες μέρες ταραχών και αφού οι διαδηλωτές πλήθαιναν όλο και περισσότερο, τα πράγματα άρχισαν να αγριεύουν. Επί μέρες, μυστικοί αστυνομικοί, αφού ήταν ντυμένοι με πολιτικά, πυροβολούσαν τους φοιτητές με πιστόλια από κοντά και τους έσυραν από τα μαλιά στοιβάζοντας τους σε μικρά φορτηγά. Όλα αυτά τα βλέπαμε από τα μπαλκόνια του γραφείου μας στον τέταρτο όροφο, κρυβόμενοι πίσω από τα διακοσμητικά τοιχία. Ήθελα πολύ να κινηματογραφήσω έστω και λίγο, αλλά με απέτρεπαν οι συνάδελφοι. Πάντως, οι φοιτητές είχαν κερδίσει το θαυμασμό μου, γιατί παρά τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό θυμάτων, αυτοί επέμεναν μέχρι που επενέβη δυναμικά ο στρατός και τους διάλυσε οριστικά.

Στα πλαίσια της δουλειάς μου, για ετοιμασία προσφορών ή διαπραγμάτευση έργων, ταξίδευα σχεδόν κάθε βδομάδα στην Τρίπολη, μια πτήση όση και εκείνη από Λάρνακα στην Αθήνα, πάντοτε με Boeing 727 των Λιβυκών αερογραμμών. Πολλές φορές, επειδή οι Λίβυοι με μέσο άρπαζαν μόνοι τους κάρτες επιβίβασης, μου έτυχε μπαίνοντας στο αεροπλάνο από την πίσω σκάλα, ο υπεύθυνος αεροσυνοδός να κατεβάζει το χέρι του και να καλεί τους υπόλοιπους να κατέβουν γιατί είχε συμπληρωθεί ο αριθμός των επιβατών. Μια φορά που μας είχε επισκεφτεί ο διευθυντής μου από την Κύπρο, και θα πετούσαμε με την πρωϊνή πτήση από τη Βεγγάζη στην Τρίπολη, περιμέναμε επί ώρες έξω στον ήλιο, αφού είχε κλείσει ο Γκαντάφι το αεροδρόμιο, επειδή είχε επίσημο επισκέπτη τον συνάδελφο του δικτάτορα της Ουγκάντα Ίντι Αμίν Ντάντα και χρησιμοποιούσε για τις μετακινήσεις τους το αεροπλάνο που κανονικά θα μας μετέφερε στην Τρίπολη. Τελικά πετάξαμε για την Τρίπολη αργά το απόγευμα και διανυκτερεύσαμε στην προεδρική σουίτα, ελλείψει άλλων  δωματίων, ενός επίσης ξακουστού ξενοδοχείου, του Funduk al Kebir (μεγάλο ξενοδοχείο), πρώην Grand Hotel. Σε μια άλλη περίπτωση, είχα διανυκτερεύσει στην Τρίπολη και θα έφευγα πρωί για Βεγγάζη. Ο οδηγός του γραφείου με άφησε στο αεροδρόμιο ατις έξη το πρωί. Μπήκα στην ουρά για να πάρω κάρτα επιβίβασης, αλλά ξάφνου ακούστηκε μια αγγελία στα αραβικά και όλος ο κόσμος εξαφανίστηκε εκτός από εμένα και πεντέξη γιαπωνέζους που διερωτώμαστε τι συνέβη. Μη έχοντας κάτι άλλο να κάνουμε, περιμέναμε μέχρι που άρχισε να βραδυάζει, χωρίς στο μεταξύ να πάρουμε οποιαδήποτε πληροφορία. Ξαφνικά όμως ό κόσμος της πτήσης για τη Βεγγάζη εμφανίστηκε οπότε μπήκα και εγώ με τους γιαπωνέζους σε ουρά και τελικά πήραμε κάρτα επιβίβασης. Μετά από μιάμιση ώρα πτήσης, κατάλαβα ότι το αεροπλάνο κατέβαινε σε χαμηλό ύψος μέσα από πυκνά σύννεφα που του προκαλούσαν φοβερούς κραδασμούς αλλά στη συνέχεια  ανέβηκε. Μια Λίβυα αεροσυνοδός κάθισε στο άδειο κάθισμα δίπλα μου και κατάλαβα ότι προσευχόταν, ενώ είχε πάρει τη θέση για περίπτωση ατυχήματος. Το αεροπλάνο έκαμε ακόμα δυο προσπάθειες να κατεβεί μέσα από τα πυκνά σύννεφα σε χαμηλό ύψος, δίνοντας την εντύπωση ότι θα διαλυθεί αλλά τη δεύτερη φορά φάνηκαν φώτα τα οποία εγώ εξέλαβα σαν φώτα ελικοπτέρων που ήρταν να μας καθοδηγήσουν. Τα έδειξα στην αεροσυνοδό δίπλα μου η οποία άλλαξε αμέσως διάθεση δείχνοντας την ανακούφιση της και μου είπε απλά γκίπλι. Τότε κατάλαβα ότι το πρωί στην Τρίπολη είχαν ανακοινώσει ότι λόγω του γκίπλι δεν μπορούσε να γίνει η πτήση εκτός αν βελτιωνόταν η ορατότητα στη Βεγγάζη. Η πτήση ξεκίνησε το βράδυ αλλά φαίνεται ότι δεν είχε αποκατασταθεί πλήρως η ορατότητα. Για να καταλάβετε τι σημαίνει να πετά ένα αεροπλάνο μέσα από πυκνά σύννεφα άμμου, θυμηθείτε πως νοιώθετε όταν πετά μέσα από πυκνά σύννεφα υδρατμών και υπολογίστε ότι η ειδική πυκνότητα του άμμου είναι πάνω από διπλάσια.

Για να διευκολυνθώ στη διεκπεραίωση της δουλειάς μου, προσλάβαμε ένα Κροάτη Γιουγκοσλάβο μηχανολόγο ως βοηθό μου με έδρα την Τρίπολη. Το όνομα του Darko Zimmerman και εργαζόταν ήδη για χρόνια στη Λιβύη, μαζί με τη γυναίκα του που ήταν νοσοκόμα. Επειδή επί Γκαντάφι τα οινοπνευματώδη ήταν αυστηρώς απαγορευμένα, ο Darko είχε μοιράσει τον θερμολουτήρα του σπιτιού του κάνοντας το μισό αποστακτήρα και αφίνοντας τον άλλο μισό για παραγωγή ζεστού νερού. Μου δίδαξε επίσης πώς να φτιάχνω κρασί, πράγμα που δοκίμασα παρόλο που τότε δεν έπινα οινοπνευματώδη. Η μέθοδος όμως παραγωγής κρασιού είναι ενδιαφέρουσα:
1. Αγοράζεις από το ράφι της υπεραγοράς με χυμούς φρούτων χυμό σταφυλιού, λευκό ή κόκκινο ανάλογα με την προτίμηση σου.
2. Αγοράζεις από το ράφι της υπεραγοράς με μαγιές, μαγιά για ξηρό κρασί, γλυκό κρασί, σιαμπανιζέ κλπ σύμφωνα με την προτίμηση σου.
3. Παίρνεις φιάλες σκούρου χρώματος (αν δεν έχεις τις αγοράζεις από το κατάλληλο ράφι της υπεραγοράς) και τις πλένεις καλά.
4. Γεμίζεις τις φιάλες με το χυμό σταφυλιού, ρίχνεις την κατάλληλη ποσότητα μαγιάς και ένα κουταλάκι ζάχαρης.
5. Τοποθετείς στο λαιμό κάθε φιάλης ένα άδειο μπαλόνι (αν δεν έχεις αγοράζεις από την υπεραγορά).
6. Λόγω της ζύμωσης τα μπαλόνια αρχίζουν να φουσκώνουν. Η ζύμωση έχει συμπληρωθεί όταν τα μπαλόνια αρχίσουν να ξεφουσκώνουν οπότε αδειάζουμε το κρασί πια, από ένα μπουκάλι σε άλλο μέχρι να αφαιρεθούν όλα τα κατακάθια.

Από τον Darko έμαθα και τα πρώτα αραβικά, από όσα ήξερε ο ίδιος, διότι όπου πήγαινα μιλούσαμε αγγλικά ή ακόμα και ελληνικά. Στη Βεγγάζη υπήρχε μεγάλη κοινότητα Τουρκοκρητών, οι οποίοι μετά την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, προτίμησαν να πάνε στη Λιβύη παρά στην Τουρκία. Αυτοί οι Τουρκοκρήτες με χρησιμοποιούσαν με χαρά για να επιδεικνύουν τα ελληνικά τους.

 Μετά που εξασφαλίσαμε ένα συμβόλαιο στο Σαρίρ, που ήταν εγκαταστάσεις πετρελαιοπηγών κοντά στην όαση al Kufrah και πριν κρατικοποιηθούν από τον Γκαντάφι ανήκαν στη βρετανική BP, άρχισα να ταξιδεύω από τη Βεγγάζη στο Σαρίρ, μια απόσταση περίπου 1000 χιλιομέτρων, όσο δηλαδή Λάρνακα-Αθήνα ή Βεγγάζη-Τρίπολη, το ταξίδι όμως γινόταν με ένα McDonnell Douglas DC3, κατασκευής του 1945, σύμφωνα με μια πινακίδα στην άτρακτο του και που είχε χρησιμοποιηθεί ως επιβατηγό από την Ολυμπιακή Αεροπορία από το 1956 μέχρι το 1963, σύμφωνα με μια άλλη πινακίδα. Το αεροπλάνο κυβερνούσε και πλοηγούσε ένας συνταξιούχος αμερικανός πιλότος, πάντα με τη συνοδεία μιας μπουκάλας ουίσκι. Η μια πλευρά του εσωτερικού του αεροπλάνου ήταν εφοδιασμένη με δίχτυα για μεταφορά προμηθειών και η άλλη πλευρά είχε καμιά δεκαριά μεταλλικές θέσεις για τους επιβάτες. Τα ελαστικά του αεροπλάνου ήταν τύπου μπαλονιού, διότι ο δίαυλος στο Σαρίρ ήταν χωμάτινος, με ελαφρύ ράντισμα από πετρέλαιο για να μη σηκώνει νέφος και οριοθετημένος με παλιά ελαστικά. Ο χρόνος της πτήσης ήταν σχεδόν 5 ώρες, για τούτο πάντα διανυκτέρευα στο Σαρίρ. Συγκριτικά η απόσταση της πόλης Ζαλού, στην οποία είχαν εγκλωβιστεί συμπατριώτες μας στη αρχή της εξέγερσης  και που τα μέσα ενημέρωσης μας τους τοποθετούσαν στα βάθη της Σαχάρας είναι μόνο 400 χιλιόμετρα από τη Βεγγάζη. Στο Σαρίρ βίωσα την πραγματική ζέστη την ημέρα, με θερμοκρασίες γύρω στους 50 βαθμούς Κελσίου και το διαπεραστικό κρύο της νύχτας με τις θερμοκρασίες να πέφτουν και κάτω από το μηδέν το χειμώνα. Η εργασία που διεξήγαμε ήταν εγκατάσταση συστήματος κλιματισμού των ηλεκτρολογικών πινάκων του ηλεκτροπαραγωγού σταθμού, μέσα στον οποίο επικρατούσαν τόσο ψηλές θερμοκρασίες που αν άγγιζες μετάλλινη επιφάνεια τσουρουφλιζόταν το δέρμα σου. Η ομορφιά όμως της νύχτας που φωτίζεται από τις φλόγες των πανύψηλων αγωγών πάνω από τις γεωτρήσεις είναι μοναδική. Στό Σαρίρ τέλος έμαθα ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετώπιζαν στην εξόρυξη πετρελαίου ήταν το νερό που βρίσκανε στις εννιά από κάθε δέκα γεωτρήσεις που εξόρυσσαν.

Ένα από τα έργα για το οποίο είχα ετοιμάσει προσφορά ήταν η αντικατάσταση όλων των μηχανολογικών εγκαταστάσεων της μεγαλύτερης αεροπορικής βάσης της Λιβύης στην Τρίπολη, που ήταν η πρώην αμερικανική βάση Wheelus, την οποία κρατικοποίησε ο Γκαντάφι και αρχικά είχε φέρει γαλλικά Mirage και ετοίμαζε αλλαγές για να φέρει ρωσσικά Mig. Λίγο μετά την υποβολή της προσφοράς μας κληθήκαμε στην Τρίπολη για διαπραγμάτευση. Πήγα μαζί με τον ίδιο τον H. M. Zeidan και τον οδηγό του. Μπαίνοντας στη βάση, μας οδήγησαν σε μια "τέντα" όπου συναντήσαμε ομάδα αξιωματούχων υπό τον υπουργό άμυνας του Γκαντάφι. Η "τέντα" είναι ένα κατασκεύασμα όπως μια κλειστή αίθουσα μπάσκετ, με υφασμάτινες εσωτερικές επενδύσεις και διαχωρισμούς σε δωμάτια, με παχιά χαλιά που δεν θα βρείς στα πιο πολυτελή κτήρια και πολλές άλλες πολυτέλειες. Βγαίνοντας από το δωμάτιο που είχαμε τη συνάντηση μας πέσαμε πάνω στον ίδιο τον Γκαντάφι, με τον οποίο κάναμε χειραψία, αντάλλαξε μερικές κουβέντες στα αραβικά με τον Zeidan και σε μένα είπε αμήχανα thank you  με γελοία προφορά. Πάντα η όψη του μου θύμιζε άτομο χαμηλής νοημοσύνης και ακούοντας τον δεν μπόρεσα να κρύψω το γέλοιο μου, που ευτυχώς κάλυψε ο οδηγός μας. Περιττό να πώ ότι στη διαπραγμάτευση για την προσφορά που είχαμε δώσει μας ζήτησαν μια μικρή σχετικά έκπτωση, την οποία ο Zeidan αρνήθηκε και στο τέλος φυσικά χάσαμε τη δουλειά.

Από τον Αύγουστο του 1975, μέχρι τον Οκτώβριο του 1976, διέμενα και εργαζόμουν στη Λιβύη με προσωρινή άδεια παραμονής και εργασίας και έτσι δεν δικαιούμουν να έχω λογαριασμό σε τράπεζα για να μπορώ να εξάγω το μισθό μου. Τον Οκτώβριο του 76 επί τέλους μου εξασφάλισαν άδεια παραμονής και εργασίας και αφού πήρα τους μισθούς μου, πήρα άδεια πέντε εβδομάδων για να επισκεφτώ την πατρίδα μου. Για να μου δώσουν οι συνεργάτες μας το διαβατήριο, την άδεια εξόδου, τα εισιτήρια μετ' επιστροφής και ότι άλλο χρειαζόμουν, υπέγραψα πολλές βεβαιώσεις και δεσμεύσεις ότι θα επέστρεφα το αργότερο μέχρι τις 28 Δεκεμβρίου του 1976, είχα όμως ήδη συνεννοηθεί με τους εργοδότες μου στην Κύπρο ότι θα έφευγα ανεπιστρεπτί έστω και αν δεν έπαιρνα το λαβείν μου.

Περιττό να πω ότι ουδέποτε γύρισα και ούτε σκοπεύω να το πράξω αν δεν αλλάξει το καθεστώς του Γκαντάφι, πράγμα που εύχομαι ολόψυχα στο Λιβυκό λαό να το πετύχει όσο πιο σύντομα γίνεται και με τις λιγότερες δυνατές θυσίες.

Η ειρωνεία των αδαών

Αφορμή για να δημιουργήσω επί τέλους ένα δικό μου blog, ήταν οι δηλώσεις του Υπουργού Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού σχετικά με την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, που μεταδόθηκαν το βράδυ της περασμένης Παρασκευής 11/03/2011, σχολιάζοντας αναμενόμενες αυξήσεις.

Είπε λοιπόν ο κ. υπουργός ότι εκεί που άλλες χώρες έχουν 20 και 22% ΦΠΑ στο ρεύμα, ή περηφανεύονται ότι έχουν μειώσει το ΦΠΑ από 20 και 22% σε 17% , ΕΜΕΙΣ ΕΧΟΥΜΕ 5% ΦΠΑ.

Για μένα είναι αδιανόητο ο αρμόδιος υπουργός να είναι απληροφόρητος και επιπλέον με στόμφο και ειρωνεία να μας λέει επίσημα από την τηλεόραση του ΡΙΚ τόσα ψεύδη.

Το ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα από το 2004 που σπούδαζε ο γιός μου στην Ελλάδα μέχρι και σήμερα που έχω ελέγξει στην ιστοσελίδα της ΔΕΗ είναι 9%.

Στην Αγγλία όπου σπουδάζει τώρα ο γιός μου, το ΦΠΑ στο ρεύμα είναι 5%.

Θεωρώ απαράδεχτο και από μέρους του ημικρατικού ΡΙΚ, να μεταδίδουν και μάλιστα χωρίς να σχολιάσουν καθόλου τέτοιες ανακρίβειες, έστω και αν, κατά τα ειωθότα, οι κυβερνώντες απολαμβάνουν το αλάθητο.

ΤΟ ΦΠΑ ΣΤΟ ΡΕΥΜΑ ΚΥΡΙΕ ΥΠΟΥΡΓΕ, ΑΡΜΟΔΙΕ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ, ΕΙΝΑΙ 15% ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΤΑ ΚΑΤΑΝΤΗΣΑΤΕ ΔΕΝ ΣΑΣ ΕΠΙΤΡΕΠΟΥΝ  ΝΑ ΤΟ ΕΛΑΤΤΩΣΕΤΕ ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΔΥΟ ΜΟΝΑΔΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΕΤΕ ΤΗΝ ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΣΑΣ ΣΤΟ ΝΑ ΠΡΟΩΘΗΣΕΤΕ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΛΥΣΗ.

Τέλος, οι αρμόδιοι της ΑΗΚ και όσοι είχαν ανάμειξη στη δημιουργία της μεθόδου αναπροσαρμογής της τιμής του ρεύματος με βάση την τρέχουσα τιμή των καυσίμων, θα πρέπει να αναθεωρήσουν τη μέθοδο, λαμβάνοντας υπόψη ότι λόγω της συνεχούς αύξησης των μισθών, υπηρεσιών, εγκαταστάσεων και άλλων παραγόντων, η συμμετοχή της τιμής του καυσίμου ολοένα και ελαττώνεται. Υπάρχει φυσικά η πρόχειρη δικαιολογία ότι στην περίπτωση μείωσης της τιμής του καυσίμου, η ίδια μέθοδος θα ακολουθείται, η απάντηση όμως είναι απλή: πράγματι ή ίδια μέθοδος θα μειώσει κατ' αναλογίαν την τιμή του ρεύματος, μόνον όμως του ρεύματος και όχι όλων των άλλων αγαθών και υπηρεσιών που θα έχουν στο μεταξύ ακολουθήσει τις αυξήσεις στην τιμή του ρεύματος.

14/03/2011